Bamya sıcak iklim sebzesidir. Soğuk havaya dayanıksız olan Bamyanın ekimine ilkbahar mevsiminde başlanır. Bamya su istemeden, verimsiz topraklarda bile yetiştirilebilir. Bamyada ot ile mücadele ve toprağın havalanması için, ilk gerçek yaprakları çıkınca 1.inci çapa, boyu 15-20 cm. olunca da 2.inci çapa olmak kaydı ile en az iki kere çapa yapılmalıdır. Bamya ekiminde toprak sıcaklığının 15 derecenin üzerinde olması gerekir. Bamya ekimi için hava sıcaklığının önemli olması nedeni ile bölgelere göre ekim zamanı da farklılıklar gösterir. Örn. Marmara bölgesinde Nisan sonu gibi olan ekim zamanı Akdeniz bölgesinde Şubat-Mart aylarında yapılabilir. Bamya ekim işlemi sırasında topraktaki rutubet oranı, hava ve toprağın ısısı ile toprağın tavlı olması çok önemlidir. Bamya ekimi büyük arazilere makine ile ekildiği gibi, daha küçük ölçekli arazilerde elle serpme ya da karıklara sıralı olarak ya da ocak şeklinde de ekilebilir. Bahçelerde ocak ve karıklara sıralı şekilde ekim yapılabildiği gibi bir sopa yardımı ile 1x2 m. 1,5x3 m. v.s ölçülerde hazırlanan tavalara, 20 cm aralıklarla 2-3 cm. lik delikler açılarak bunlara tohumlar ekilir ve üzeri ince bir kapak toprağı ile kapatılarak sulanır. Bamya aşırı sulama ile boya gider ve verim düşük olur. Tohumlar çok derine ekilmemelidir, en fazla 2-3 derinliğe ekim yapılmalıdır. bamya fide olarak'ta ekilebildiği gibi tohum olarak ekilmesi daha uygundur. Sulama yapılacaksa yağmurlama sulamadan kaçınılmalı, salma sulama tercih edilmelidir. Bamya hasadı zor olan bir sebze olmasına karşın, her gün sabah erken ya da akşam serinde hasat edildikçe çiçek açmaya teşvik edilir.
FASULYE EKİMİ:
Fasulye baklagillerden besin değeri çok yüksek tek yıllık bir sebzedir. Toprağa tohum olarak ekilir. Ilıman iklimi sever, aşırı sıcaklardan hoşlanmaz. Bölgelere göre ekim zamanı değişmekle birlikte Nisan, Mayıs ayları ekim yapmak için uygun zamandır. Fasulye tohumlarını bir gün önceden suda bekleterek, iyi bir havada ve toprak ısısının uygun olduğu zamanda ekim yapmak gerekir. Bir gün önceden ıslatılan fasulye tohumları ister açılan karıklara sıralı, isterseniz ocaklar şeklinde ekim yapabilirsiniz. Sıralı ekimde sıra üzeri 7-10 cm sıra arası 45-65 cm. olmalıdır. Eğer ocaklara ekim yapıyorsak her ocağa 4-6 tohum şeklinde ekim yapılıp üzeri 3-4 cm. toprakla kapatılıp sulaması yapılır. Tohumlar yaklaşık 7-10 gün içinde çimlenir, fasulye çimlenme süresinde suya fazla ihtiyaç duymaz. Çiçek açınca ve hasat zamanı hafif ama sık sulama ister. Sulama yaparken yaprak ve çiçeklerine su değmemesi çok önemlidir, bu yüzden sulama şekli damlama ya da salma sulama şeklinde olmalıdır. Fasulye bir çapa bitkisidir, ilk çimlenme başladıktan yaklaşık 15 gün sonra 4-5 çift yaprak oluşunca ilk çapası yapılır. Birinci çapadan 2-3 hafta sonra dallanma döneminde çiçek açmadan önce ikinci çapası yapılmalıdır. Çiçeklenme döneminde çapa işlemi yapılmamalıdır.
Fasulye oturak ve sırık olarak iki gruba ayrılır. Sırık fasulye uzamaya başlayınca yanına dikilen bir sırağa, bir ipe ya da yanına ekilen bir mısıra sardırılabilir. Bu şekilde hem toplaması kolay olur hem de verim yüksek olur. Fasulye hasadı 3-4 günde bir yapılmalıdır, böylece hem taze ve lezzetli ürün toplamış oluruz hem de aldığımız mahsul artar. Hasadı geç yaparsak yani fasulyenin büyümesine izin verirsek, kılçıklanma oluşur. Bitkinin zarar görmemesi için hasat yapılırken fasulyeler yukarı doğru çekerek toplanır.
YER FISTIĞI EKİMİ:
Yer fıstığı bitkisi baklagillerden olup, havadaki azotu toprağa bağladığı için arkasında azotça zengin bir toprak bırakır. Yer fıstığı bitkisi sıcağı seven bir bitkidir, çok güneş isteyen bir bitkidir. Sıcaklık ne kadar fazla olursa bitkinin yetişme süresi o kadar kısalacaktır. Bir çok bölge için Nisan ayı Yer fıstığı ekimi için uygun zamandır. Yer fıstığı ekimi için toprak seçimi önemlidir, kalsiyum ve organik maddece zengin toprakları ister. Toprağın drenajı iyi olmalı ve gevşek yapıda olmalıdır. Yer fıstığı killi ve taşlı toprakları sevmez. Durgun ve taban suyu yüksek topraklarda yetiştirilirse de verim az olur. Yer fıstığının sulama şekli iklim şartları ve bölgelere göre değişiklik göstermektedir. Yer fıstığı tohumları ilk ekildikten sonra ortaya çıkıp çiçek açana kadar su ihtiyacı olmaz, bitkinin yaprakları açık yeşil değil ise su ihtiyacı var demektir. En uygun sulama şekli yağmurlama sulama olmakla birlikte salma şeklindeki sulamada sıklıkla kullanılmaktadır. Yer fıstığı çabuk büyüyen bir bitkidir, bu yüzden bakımında geç kalınmamalı, bitki kendini gösterdiğinde ot ile mücadele başlatılmalıdır. Çapa ile boğaz doldurması yapılır. Yer fıstığı bitkisinin toplanma zamanı yaprakları sararır, tanelerin içi pembe rengi alması ile hasat işlemine başlanır. Hasat uygun aletlerle yapılabildiği gibi el ya da bir bel küreği yardımı ile de yapılabilir.
Makale Yazarı: Polentozu 1
Konu ile ilgili videolara alttaki link'ten ulaşabilirsiniz
